Na het regelen van de afscheidsdienst een mooi tijdschema gemaakt door de zoon des huizes. Ik waarschuw altijd wel even dat je dat ruim moet nemen. Binnenlopen en gaan zitten neemt ook tijd. Er was gekozen voor drie sprekers die elk 3 minuten kregen, en de overleden vader had tijdens zijn ziekte zelf vier mooie muziekstukken uitgezocht. De kleinkinderen mochten een bloemetje op de opbaarplank bij opa leggen en een kaarsje aansteken. Een getalenteerde dochter zou een kort lied zingen. Helemaal binnen de gegeven tijd. En toen, vlak voor het einde stond er spontaan iemand op. “Mag ik ook nog wat zeggen? “ De zoon knikte dat het goed was. En ik probeerde de velletjes papier snel te tellen. Oeps, dat zag er groots uit. De toespraak duurde ruim 10 minuten, en bij het afscheid nemen (het defilé) van de overledene werd door sommigen letterlijk lang stilgestaan. Al met al waren we een kwartier later dan gepland uit de aula. En dat kun je naderhand terug zien op de rekening. Dat kost de nabestaanden echt veel extra geld. Vaak vragen de belangstellenden het wel even van te voren en maak ik een inschatting van de tijd. Soms kan het wel. Nog even een mooie herinnering, een toevoeging op de vorige sprekers. Maar als het te lang is vraag ik vaak om de tekst tijdens de condoleance in de koffiekamer aan de familie te overhandigen. Zij kunnen deze mooie woorden dan thuis op hun gemak nalezen en zo nodig reageren. Daarvoor hoef je niet altijd achter de microfoon plaats te nemen. Als je echt graag nog iets wilt zeggen, overleg het dan ruim van te voren met de nabestaanden of uitvaartleider. Daar doe je dan iedereen een plezier mee.
